Kolesterol
Kolesterol je vrsta lipida, a pronađen je u staničnim membranama i krvnoj plazmi životinja. Kao esencijalna strukturna komponenta ulazi u stanične membrane sisavaca, gdje uspostavlja pravilnu permeabilnost i fluidnost stanične membrane. Također, važna je komponenta u sintezi žučnih soli, steroidnih hormona i vitamina D. Kolesterol je glavni sterol sintetiziran kod životinja, ali male količine se sintetiziraju kod drugih eukariota kao što su biljke i gljive.
Visoka razina kolesterola u serumu čovjeka povezana je sa bolestima srca i krvnih žila.
Kolesterol je 1769. g. izdvojio Francois Poulletier de la Salle iz žučnih kamenaca.
Kolesterol je netopiv u vodi, te za prijenos putem krvi do stanica i iz stanica treba odgovarajuće nosače, a toj svrsi služe molekule lipoproteina.
Kolesterol u krvi prisutan je u dva glavna oblika:
– Lipoprotein niske gustoće ili LDL, popularno nazvan “loš kolesterol” – glavna je vrsta kolesterola u krvi. Ako previše LDL kolesterola cirkulira krvlju, lako se nakuplja u stijenkama arterija koje se nalaze u srcu i mozgu. Zajedno sa drugim supstancama tvori debele naslage koje začepljuju arterije.
– Lipoprotein visoke gustoće ili HDL, odnosno “dobar kolesterol” – nosi 1/3 do 1/4 krvnog kolesterola. Stručnjaci smatraju da prenosi kolesterol iz arterija natrag u jetru, gdje se metabolizira i odstranjuje. Uklanjanjem viška kolesterola iz masnih naslaga moguće je usporavanje njihovog rasta. Niska razina HDL kolesterola stoga nije poželjna.
- natrag na popis
