Zaštitite se od dijabetesa biljnom prehranom
Čini se da je konzumacija mesa jedan od rizičnih faktora za razvoj dijabetesa, odnosno kod manjeg unosa mesa ima i manje te bolesti. Važno je znati da povećanjem unosa biljne hrane donosimo razne koristi po zdravlje i štitimo se (ne samo) od dijabetesa. Evo nekih povoljnih utjecaja:
-Biljke su bogate antioksidansima – tijelom osoba koje jedu više biljne hrane cirkulira više antioksidanasa, također se povećava aktivnost antioksidativnih enzima u stanicama. To je djelovanje ključno budući da su slobodni radikali presudni u nastanku inzulinske rezistencije (1).
-Fitonutrijenti (antioksidansi i antikancerogeni) iz biljaka smanjuju učestalost kroničnih bolesti, kolesterol i krvni šećer (1). Kohortna studija koja je u razdoblju od 23 godine pratila muškarce i žene srednje dobi (40-69 godina) osmatrala je unos nekih antioksidanata (vitamin A, tokoferoli, tokotrienoli, karotenoidi) i pojavu dijabetesa. Primijećeno je da veći unos svakog od navedenih antioksidansa štiti od dijabetesa tipa 2, odnosno da se bolest može prevenirati prehrambenim unosom antioksidansa (2).
-Inzulinsku rezistenciju smanjit će vlakna iz biljaka, djelomično tako što vežu i odstranjuju prekomjerni estrogen. Da, nove studije dokazuju da je estrogen povezan s pojavom dijabetesa, sada znamo da neke bakterije crijevne flore proizvode taj hormon. Aktivnost tih crijevnih bakterija potiče upravo masna hrana bez vlakana, a nastali estrogen podjednak je problem za žene i za muškarce. Suprotno tome, kada jedemo više vlakana iz tijela izlučujemo više estrogena: npr. vegetarijanke izlučuju 2-3x više estrogena stolicom od žena svejeda, odnosno žene svejedi imaju 50% više cirkulirajućeg estrogena. Također dijabetes se manje pojavljuje kod žena koje jedu više biljnu prehranu, a uz to žene vegetarijanke imaju manju incidenciju pojave raka dojke (1).
-Epidemiološke studije snažno podupiru ideju da visok unos integralnih žitarica zaštićuje od razvoja dijabetesa tipa 2. Osobe koje konzumiraju cca 3 serviranja integralnih žitarica dnevno imaju manju vjerojatnost od pojave dijabetesa tipa 2 u odnosu na osobe koje ih rijetko konzumiraju (manje od 3 serviranja tjedno) – rizik od pojave dijabetesa smanjen je za 20-30%. I leguminoze imaju neke zajedničke točke s integralnim žitaricama, te pokazuju potencijal u glikemijskoj kontroli uključujući sporo otpuštanje ugljikohidrata i visok udio vlakana. S toga stanovišta, kad se leguminoze uzmu u zamjenu za brže probavljive ugljikohidrate može se poboljšati glikemijska kontrola i stoga smanjiti dijabetes. Ova zapažanja se slažu s rezultatima prehrambenih intervencijskih studija gdje je zapaženo da integralne žitarice, leguminoze, povrće i voće poboljšavaju glikemijsku kontrolu (3).
Stoga, tendencija je, za smanjenje pojave dijabetesa, da prehrana bude cjelovita biljna prehrana sa što manjim unosom prerađenih proizvoda.
Izvori:
1. M. Greger: Foods to eat to help prevent diabetes. NutritionFacts, 26.10.2017.
2. Montonen J., Knekt P., i sur.: Dietary Antioksidant Intake and Risk of Type 2 Diabetes. Diabetes care (2004), vol 27, str. 362-366.
3. Venn B.J., Mann J.I.: Cereal grains, legumes and diabetes. Eur J Clin Nutr (2004) vol 58 (11) str.1143-1461.
